Water voor aquatische natuur

De kaart toont de natuurwaarde van natte en vochtige ecosystemen in Nederland. De kaart is gebaseerd op waargenomen plantensoorten (per km2) uit de database van Stichting Floron (Florbase-2N), gecombineerd met een natuurwaarde berekening met het model DEMNAT (Deltares) op basis van de mate van ontwikkeling. Gebieden met een hoge natuurwaarde zijn afhankelijk van de beschikbaarheid van water van een goede kwaliteit om de ontwikkeling zeldzame soorten mogelijk te maken. Deze kaart is daarmee een indicatie van gebieden waar water van goede kwaliteit beschikbaar is voor aquatische en terrestrische natuur.

In Nederland zijn grofweg vijf typen natuur te onderscheiden:

1. Hoge zandgronden met bossen en droge heide

2. Natte natuur met hoge waterpeilen zoals het IJsselmeer, de weerribben en oppervlaktewater- gevoede veenplassen.

3. Kwelafhankelijke natuur die veelal in beekdalen te vinden is.

4. Overstromende natuur, zoals de uiterwaarden in het rivierengebied.

5. Duinen en stranden

Aquatische natuur bevindt zich in type 2 en 3.

Kwelafhankelijke natuur is gebonden aan hoge grondwaterstanden en grondwater met een specifieke chemische samenstelling (basen rijk en niet verontreinigd). De kwelafhankelijke natuurgebieden zijn voornamelijk te vinden in beekdalen, maar ook in andere gebieden waar sprake is van een kwelsituatie, zoals langs de Hondsrug, de Utrechtse Heuvelrug en de Veluwe waar de natuur wordt beïnvloed door het grondwater.

Andere systemen die sterk afhankelijk zijn van de grondwatersituatie zijn hoogvenen en vennen. Ook in de duinengebieden is de natuur vaak afhankelijk van specifieke beïnvloeding door grondwater. In veel kwelafhankelijke natuur is sprake van verdroging en verzuring door te lage grondwaterstanden in omliggend gebied (door drainage) of door grondwateronttrekkingen (Aggenbach, 2005, Witte et al. 2007).

Ook kan in aquatische ecosystemen sprake zijn van verdroging wanneer te veel water wegzijgt, naar omringend gedraineerd gebied met lagere waterpeilen. Om dit te compenseren wordt gebiedsvreemd water ingelaten, dat vaak niet de gewenste kwaliteit heeft. Zowel in aquatische als terrestrische ecosystemen is vaak sprake van vermesting door te voedselrijk grondwater of oppervlaktewater. Al deze knelpunten leiden tot afname van de biodiversiteit (Aggenbach, 2005, Witte et al. 2007).

Meerdere ecosysteemdiensten maken gebruik van dezelfde watervoorraad. Voor aquatische natuur (rivieren, beken, sloten en kreken) is het van belang dat voldoende water van goede kwaliteit aanwezig is. Beschikbare grondwatervoorraden spelen hierin een cruciale rol, niet alleen voor de levering van voldoende water, maar ook van de juiste kwaliteit. De capaciteit van deze voorraden neemt af door gebruik voor andere ecosysteemdiensten, zoals onttrekkingen voor irrigatie en drinkwater (figuur 1). Ook andere ontwikkelingen die ingrijpen op de grondwaterstanden en stijghoogten, zoals (toename van) drainage in landbouwgebieden, kunnen van grote beperkende invloed zijn op kwelafhankelijke natuur.

Basis

Unique resource identifier: Deltares-1208234-DANK-002

Status: Completed

Keywords

grondwater
beregening
landbouw
watervoorziening

Date (Creation): 2014-11-05

Statement: Deze kaart is tot stand gekomen door berekening met model DEMNAT door Deltares (Klijn e.a. 2011), Bronbestanden: Florbase-2N (Stichting Floron) en Demnat (Deltares).

Point of contact

Deltares - Marijn Kuijper - Bodem- en Grondwatersystemen ( )

Princetonlaan 6-8 , Utrecht ,

088 335 7775
http://indata.rivm.nl/geonetwork/srv/api/records/ 7b9ffe10-7072-49fc-95e5-53ca8772a4c1 /attachments/www.deltares.nl

Use limitation: Deze kaart is bedoeld voor gebruik in de Atlas Natuurlijk Kapitaal.

Gegevens zijn indicatief: ze zijn gebaseerd op modelberekening. Ze zijn daarmee niet geschikt voor wetenschappelijke doeleinden.

Legal constraints

Access constraints: Other restrictions

Other constraints: Op de opdracht zijn van toepassing de Algemene Voorwaarden voor opdrachten aan de Stichting Deltares (versie 2013), zoals gedeponeerd bij de griffie van de Rechtbank te ‘s-Gravenhage en de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Haaglanden. Een exemplaar van de Algemene Voorwaarden treft u aan op: http://www.deltares.nl/nl/over-deltares/voorwaarden?highlight=algemene voorwaarden