Beschikbaarheid zoet grondwater, verzilting
De beschikbaarheid van zoet grond- en oppervlaktewater is van belang voor landbouw, industrie, drinkwater en natuur. Verzilting van het grond- en oppervlaktewater vindt plaats in het kustgebied van Nederland door indringing van zeewater via de grote rivieren en zoute kwel (het omhoog stromen van zout grondwater naar het oppervlak). Het ligt in de verwachting dat door de voorspelde klimaatverandering en toekomstige stijging van de zeespiegel, de zoute kwel en de zoutindringing vanuit de zee zal toenemen en de beschikbaarheid van zoet grond- en oppervlaktewater zal afnemen. Deze factsheet behandelt de beschikbaarheid van zoet grondwater.
Grondwater
De huidige beschikbaarheid van zoet grondwater in het Nederlandse kustgebied is beperkt door het ondiep voorkomen van zout grondwater. Dit zoute grondwater is ‘oud’ zeewater dat tijdens de Holocene overstromingen van de zee de ondergrond is ingetrokken. Sinds het aanleggen van polders door de mens stroomt dit zoute grondwater weer richting het oppervlak (zoute kwel). Door genoemde processen is de ruimtelijke variatie van het voorkomen van zoet grondwater groot. In de zuidwestelijke delta, en de noordelijke kustgebieden zit het zoute grondwater zeer ondiep (< 5 m-mv) terwijl in west-Nederland het zoute grondwater tussen 25 en 50 m-mv wordt aangetroffen. Onder de duinen worden dikke zoetwaterbellen aangetroffen (tot 100 m) die voor drinkwater worden gebruikt. Onder hoger gelegen zandige kreekruggen komen zoetwaterbellen van 5 tot 25 m dikte waaruit door de landbouw voor beregening wordt onttrokken.
De kaart met het grensvlak van 1000 mg/l chloride geeft op landelijks schaal aan tot op welke diepte zoet grondwater wordt aangetroffen en geeft dus een goede indicatie waar zoet grondwater beschikbaar is. De kaart is gebaseerd op een groot aantal metingen maar de ruimtelijke variatie is zo groot dat de kaart niet geschikt is voor gebruik op lokale schaal.
Het zoet-brak grondwater grensvlak varieert niet veel in de tijd omdat stromingsprocessen in de ondergrond langzaam gaan. Echter, bij het onttrekken van zoet grondwater in kustgebieden kan bij een te groot onttrekkingsdebiet in korte tijd dieper zout grondwater worden aangetrokken. Dit proces heet zoutwater opkegeling en beperkt de zoetwaterbeschikbaarheid. Onderstaande figuur laat zien dat verzilting van onttrekkingsputten een serieus probleem is.
Definities:
Chloride is een conservatieve stof die relatief veel bemeten is t.o.v. andere stoffen en is de dominante representant voor het zoutgehalte van water. Definities van zoet, brak en zout water zijn daarom gebaseerd op chloride concentratie.
Klasse: Chloride concentratie (mg Cl /l)
Zoet: < 1000
Brak: 1000 – 3000
Zout: > 3000
Standard
dataIdentificatie
- Date (Creation)
- 2014-11-05
- Date (Publication)
- 2018-10-15
- Unique resource identifier
-
799c4b28-952c-4335-a7c4-d815bd49375c
- Status
- Completed
- Metadata language
- Nederlands; Vlaams
- Keywords
-
-
grondwater
-
beregening
-
landbouw
-
watervoorziening
-
- Use limitation
-
geen beperkingen
Legal constraints
- Access constraints
- Other restrictions
- Other constraints
- Naamsvermelding verplicht, organisatienaam
- Other constraints
-
Op de opdracht zijn van toepassing de Algemene Voorwaarden voor opdrachten aan de Stichting Deltares (versie 2013), zoals gedeponeerd bij de griffie van de Rechtbank te ‘s-Gravenhage en de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Haaglanden.
DataQuality
- Hierarchy level
- Dataset
- Lineage
-
Zowel TNO als Deltares bezitten de dataset wat betreft de diepte van het zoet-zout grensvlak.Gebaseerd op metingen van de laatste 100 jaar.
Metadata
- Metadata language
- Nederlands; Vlaams
- Hierarchy level
- Dataset